Houdt het rookkanaal optimaal

Het rookkanaal is niet voor een gat te vangen: het zorgt ervoor dat het vuur goed brandt en voert de schadelijke rookgassen af. Denk dus niet te luchtig over het rookkanaal.

Kopje koffie, schoorsteenveger?
Laat uw schoorsteen minstens één keer per jaar vegen - bij veel stoken twee keer per jaar - door een erkende schoorsteenveger. Dit zorgt voor betere trek en een kleinere kans op schoorsteenbranden. In sommige polissen van brandverzekeringen is dit zelfs als verplichting opgenomen! Nederland kent geen jaarlijkse veegplicht, Duitsland, Zwitserland en de Scandinavische landen wel. Het beroep van schoorsteenvegers is in Nederland ook niet beschermd. Hierdoor is het mogelijk dat malafide figuren hun diensten aanbieden. Goede schoorsteenvegers herkent u aan hun lidmaatschap van ASPD, de Algemene Schoorsteenvegers Patroons Bond.

Rookgassen zijn ongezond en moeten zo snel mogelijk worden afgevoerd. Daar zorgt het rookkanaal voor. Een schoorsteen die niet voldoet aan alle eisen is dan ook een gevaar voor uw gezondheid. Welk rookkanaal voor u het best is, hangt af van de haard die u gaat stoken. De haardopening bepaalt namelijk de diameter van het rookkanaal. Indien de afmeting niet precies juist is, zal de kachel of haard niet optimaal werken. Bij een te grote diameter trekt de schoorsteen onvoldoende, waardoor rookgassen te traag stijgen en er te veel aanslag in de schoorsteen komt. Is de diameter te klein, dan stijgen de rookgassen te snel, wat weer te veel weerstand geeft vlak boven het rookkanaal; door de ophoping van de gassen kunnen ze terug de kamer instromen met alle gevolgen van dien.

Denk aan de buren
Een rookkanaal moet vooral goed trekken. Dat wil zeggen voldoende zuurstof aanvoeren en even goed rookgassen afvoeren. Met een goede trek zal een haard of kachel optimaal branden. Om het wat gecompliceerder te maken, zijn er verschillende soorten trek. Thermische trek wordt veroorzaak door het feit dat warme lucht lichter is dan koude. Warme rookgassen, afkomstig uit de haard of kachel, stijgen dan ook op. Natuurlijke trek komt door het drukverschil dat optreedt door hoogteverschil tussen de haard in de woonkamer en de uitmonding van het rookkanaal. Volgens het Bouwbesluit en de Gasvoorschriften (GAVO) moeten de rookgaskanalen minimaal vijftig centimeter boven de nok van het dak uitsteken. Is de uitmonding lager geplaatst, dan kunnen de rookgassen terug de pijp instromen als de wind in het kanaal blaast. Ook moet een rookkanaal voldoende lang zijn (minstens vier meter) en niet te veel bochten hebben. Anders koelen de rookgassen te veel af en laten ze teer of roet achter in het rookkanaal. Na verloop van tijd kan dit uitmonden in een schoorsteenbrand. Is een bocht onvermijdelijk, dan mag de hoek niet scherper zijn dan 45 graden en moet het kanaal daarvoor gekeurd zijn. Een ander punt om rekening mee te houden: de buren. Om te voorkomen dat zij uitgerookt worden, moet er een gepaste afstand zijn tussen de uitmonding van uw schoorsteen en openslaande ramen en deuren.

Verstand van zaken
Voordat het rookkanaal door het dak gaat, moet een aardige waslijst aan eisen worden afgevinkt. De hulp van een vakman is daarbij geen overbodige luxe. Hij kan uw veiligheid waarborgen en adviseren over verschillende rookkanalen en de meeste ideale routing naar boven. Een erkende vakman is op de hoogte van de geldende (veiligheids)normen en voorschriften. Zo weet hij (of zij) dat de reglementaire afstand tussen de binnenwand van de buis en brandbaar materiaal minstens zestien centimeter moet bedragen. En dat het rookkanaal van een onbrandbare bekleding moet zijn voorzien. Ook worden tal van eisen gesteld aan de bevestiging van het kanaal. De vloerplaat wordt onder aan het rookkanaal geplaatst en kan tien meter leiding dragen tot diameter driehonderd. Muurbeugels worden buiten om de paar meter bevestigd; binnen zitten de beugels dichter bij elkaar. De onderlinge afstanden kunnen variëren per merk.

Vraag een vakman
Ga liever niet doe-het-zelven bij de aanleg van een rookkanaal. Laat het over aan een erkende vakman, die over de nodige kennis en het juiste materiaal beschikt om uw haard van een passende schoorsteen te voorzien. Als u denkt de klus toch zelf te kunnen klaren, dan is een gedegen voorbereiding op zijn plaats. Voorzie uw rookkanaal van een regenkap. Zo voorkomt u dat de schoorsteen van binnenuit verweert door regenwater en dat vogels hem ontdekken als een comfortabele plaats om te nestelen. Regenwater kan vervelende gevolgen hebben voor de schoorsteenbezitter. Vooral oudere huizen zijn gevoelig voor vochtplekken op plafond en muren. Is de schoorsteen gescheurd of zijn de bakstenen poreus geworden, dan kan er een flexibele pijp in het rookkanaal geïnstalleerd worden. Dit is opnieuw een klus voor de vakman. Ook het repareren van een beschadigde loodslab bij de dakdoorvoer - de strook geplet lood die in een horizontale voeg in de schoorsteen is bevestigd - is vaak een taak voor de specialist. Zijn alleen de voegen van het metstelwerk door verwering aangetast, of is slechts de mortellaag boven de schoorsteen gescheurd? Dan kunnen handige klussers het karwei zelf klaren.

Het juiste materiaal
Een goed kanaal is bestand tegen temperatuurstoten. Rookkanalen kunnen gemaakt zijn van aluminium, gegalvaniseerd staal, roestvrij staal, keramische elementen zoals gebakken klei, of metselwerk (in oude huizen). Een losstaande haard in de woonkamer mag een enkelwandige pijp hebben tot het betonnen plafond. Gesloten gasgestookte haarden worden uitgevoerd met een dubbelwandige RVS pijp. De buitenpijp zorgt voor de aanvoer van lucht en de binnenpijp transporteert rookgassen naar buiten. Er bestaat een grote variëteit aan rookkanalen. De keuze van het juiste kanaal hangt af van het type apparaat dat u gaat aanschaffen. Bij gesloten gastoestellen zijn bijvoorbeeld heel ander rookkanalen nodig dan bij een houtgestookt toestel. De prijsverschillen tussen de diverse kanalen zijn ook zeer groot. Informeer goed alvorens u tot aankoop overgaat.

Isoleer
Een gladde binnenwand van het rookkanaal is bevorderlijk voor de trek, want de rookgassen ondervinden dan weinig weerstand in het rookkanaal. Bovendien blijft een gladde binnenkant beter schoon. Daarnaast is de juiste isolatie van het rookkanaal essentieel om brandgevaar te voorkomen. De gassen die door het rookkanaal naar buiten moeten, kunnen bij normaal stoken oplopen tot wel 400?C. Voor de thermische trek is het van belang dat de rookgassen tot aan de uitmonding toe zo heet mogelijk blijven. Goede isolatie van het rookkanaal zorgt dat de binnenwand van het rookkanaal snel warm wordt en dat ook blijft. Dus zelfs als de haard even wat minder fel brandt, blijft de trek voldoende.

Loeiende schoorsteen
Is het vuur naar volle tevredenheid ontstoken, houdt dan altijd een oogje in het zeil terwijl u van de haard geniet. Hoort u opeens een loeiend geluid in de schoorsteen, dan kan er een schoorsteenbrand zijn. Raak niet in paniek. Sluit direct de schoorsteenklep en doof het vuur in de haard met droog zand of keukenzout. Gebruik nooit water, want dat zorgt voor gevaarlijke spatten en een grotere rookontwikkeling. Waarschuw bij twijfel de brandweer. Na een brand moet de schoorsteen altijd worden geveegd en gecheckt. Gelukkig kunt u de kans op een schoorsteenbrand eenvoudig verkleinen. Laat uw schoorsteen gewoon elk jaar vegen en de haard controleren door een erkende vakman.

Voorkom verkleuring
Bij het stoken van een haard of kachel stroomt afgekoelde lucht langzaam over de vloer naar de haard. In het convectiesysteem van de haard of kachel wordt lucht verwarmd, waardoor een snel opstijgende warme luchtkolom ontstaat, die zich door de ruimte verspreidt. In deze lucht zitten altijd stof en andere vervuilende deeltjes, die zich afzetten op koude en vooral vochtige vlakken. Het gevolg: witte of lichtgekleurde muren en plafonds worden na verloop van tijd grauw en gelig. Vooral nieuwbouwwoningen die nog niet helemaal droog zijn, zijn hier gevoelig voor.

Het Sfeerverwarmingsgilde heeft een aantal tips voor u, die het ontstaan van verkleuringen grotendeels kunnen voorkomen.

• Wacht bij een nieuwe gemetselde schouw of na een verbouwing minimaal zes weken voordat u gaat stoken.

• Het bouwvocht moet geheel zijn verdwenen uit wanden, vloer en plafond.

• De ruimte waar de haard of kachel staat, moet goed geventileerd worden.

• Brand zo min mogelijk kaarsjes en olielampjes en houd hun lontjes zo kort mogelijk. Deze sfeerbrengers zorgen voor grote hoeveelheden vervuilende en ongezonde roetdeeltjes in uw woning.

• Sigaretten- en sigarenrook bevat ondermeer teerstoffen, die bij verhitting ook neerslaan op koude en vochtige muren.

Bron: Uw haard. Vraag hier gratis haardenbrochures aan.